Sebahattin Karaca

Miss Globe Foça
Bunlardan ilki, sözleşmesi yaklaşık bir yıl önce yapılmış ve gerçekleşmesine 2-3 ay kalmış bulunan “Uluslararası Miss Globe Foça” yarışmasıydı. Bu yarışmanın bütçesi ağırdı. Konuyla ilgili olarak Belediyenin düzenlediği halk toplantılarında kadınların pek de oralı olmadığı, erkeklerin ise şiddetle yapılmasını istediği bir yarışmaya dönüştü. Zaten bir sene önce, Foça Belediyesi ve Organizatör Süha Özgermi arasında imzalanmış sözleşmeye göre yapılması şarttı. Aksi taktirde çok büyük bir tazminat ödenmesi gerekiyordu. Ayrıca Foça, basının diline düşecekti. Bu kesindi. Ancak nasıl anılacak bilinmiyor, konunun kim bilir nerelere çekileceği ise ön görülemiyordu. Sonuç itibariyle Başkan Nihat Dirim, başlattığı diyaloglar ile kurduğu ekibin olağan üstü çalışması akabinde yüzünün akı ile yarışmanın yapılmasını sağladı.

Bedesten Oteli
Yeni seçilmiş yönetiminin masasında duran ikinci dosya ise Bedesten’le alakalıydı. Şimdiki Bedesten’in bulunduğu alanda, “Korunması Gereken Küçükdeniz” siluetine aykırılık teşkil edecek şekilde yapımı devam eden beş katlı otel projesi mevcuttu. Beş katlı bir yapının, adı üstünde Küçükdeniz’in doğasına ve siluetine uymayacağı kesindi. Ayrıca yerinin ise 1. Derece Arkeolojik sit alanı olan kale içinin devamı niteliğinde olması; üzerinde bir zamanlar Foça ekonomisinin bel kemiği olan Ticari Tuz Depolarının gabarisinin aşılacağı, bunun sonucunun da gelecek açısından Foça için endişe verici olacağı inancıyla, yatırımcı firmanın itirazlarına rağmen, son iki katın inşaatının durdurulmasını sağladı. Bu uğurda verdiği mücadele ve elde ettiği sonuç Foçalı nezdinde çok taktir topladı.

Denizkent
Bir proje daha vardı ki; onun adı da Denizkent Kooperatifi idi. Karmakarışık bir yapısı vardı. Tüzüğünde yazıyordu. Seçilmiş Belediye Başkanı aynı zamanda kooperatifin de başkanlık görevini yürütecekti.
680 konutluk bir projeydi. (Daha sonra Nihat Başkan 480 konuta indirdi.) Belediye öncülüğünde kurulmuştu. Arsası ise gecekondu önleme Pilot Bölgesi olarak hazineden ücretsiz (Bila bedel) alınmıştı. Bunun anlamı şuydu. Belediye alanın planlamalarını yapacak, parseller oluşturulacak ardından kurulacak bir komisyon tarafından, Foça’da ikamet eden evi, barkı, malı, mülkü olmayan yoksul ailelere dağıtılacaktı. Bu şart ve amaçla Hazineden herhangi bir bedel ödemeden alınmıştı. Arsanın bu amaçla kullanılmadığını, kooperatife verildiğini, bu bağlamda üye kayıtlarının ve para girişlerinin yapıldığını, inşaatların başlatıldığını, yolların açılma aşamasında olduğunu, su irsaliye hattının kazıldığını gören Maliye, alacak davası açmış arsanın bedelini Belediyeden istemişti. Nitekim yıllar sonra Belediyenin kooperatife hiçbir dahli olmadığı halde arsanın alınış amacına aykırı kullanıldığı gerekçesiyle mahkeme kararı gereği, arsanın bedeli Belediye tarafından Maliyeye ödendi.

Bayraklı ’da bulunan Antik Kent Symrna’nın hemen karşısındaki, İzmir körfezinin Bayraklı – Bornova – Alsancak arasında kalan kısmı temizleniyordu. Temizlik öyle bizim ara sıra basında gördüğümüz gibi kıyıda ve insan gücüyle ya da dalgıçların marifetiyle yapılmıyordu. Belçika’nın Big Boss firmasına ait koca koca gemiler iş başındaydı. Üzerinde kurulu düzenekle oldukça büyük bir gemi, 2 metreküplük kepçesini denizin dibini indiriyor, ayarlanmış mekanik sayesinde dipteki çamuru alıyor, yukarı çekiyor ve yanı başındaki tabanı düz mavnaya bırakıyordu. Mavna dolunca, çamuru boşaltmak için körfezin çıkışına doğru yola koyulduğunda, başka bir mavna temizlik gemisine çoktan yanaşmış oluyordu. Körfezde bu temizlik aylarca sürdü.

Aradan birkaç sene geçti. Alsancak Limanı genişletildi. Yolcu yanaştığı kısım yerinde saydı ama konteyner taşıyan yük gemileri için oldukça büyük bir liman yapıldı. Gerekli alanı yaratmak üzere deniz dolduruldu. İskele için ise ne kadar beton döküldüğünün hesabını bilmek mümkün değil. O günün koşullarında pek çok sebepten ve de ihtiyaçtan doğru bir yatırımdı. Hala İzmir, Ege, Türkiye bu limandan en üst seviyede fayda görüyor.

Antik Kent Kyme (ALİAĞA)

Gelelim Aliağa’ya, içinde Antik Kent Kyme’yi barındıran Aliağa, bilindiği üzere aynı zamanda da ağır sanayi bölgesidir. Aliağa İçinde rafineri dahil sayısız büyük kuruluşlar, fabrikalar, çok sayıda liman barındırıyor. Hammadde ithalatı, sanayi ürünü ihracatı bakımından Ege’nin hatta Türkiye’nin göz bebeği olduğu için son 30 yılda irili ufaklı 10’a yakın liman daha yapıldı. Her birisi ayrı ayrı amaca ve ayrı ayrı firmaların ihtiyaçlarına cevap veriyor. Bütün bu olup bitenlerin yanı sıra Kyme’nin çok yakınında denizden çıkarılan bir insan boyundaki “Koşan Atlet Heykeli” İzmir Arkeoloji Müzesi’nde sergilenen en önemli eserlerinden biridir. *Bakınız “Foçalı balıkçı koşan atlet heykeli izinde”

Antik Kent Eryhrai (ÇEŞME)

Aynı durum Antik Kent Erythrai yani Çeşme merkezindeki kalenin hemen karşısında vücut buldu. 2000’li yıllara kadar kıyıdan kalkan ancak küçük boyutlu olan ve giderek büyüyen yolcu gemileri için daha büyük bir liman gereği ortaya çıkınca, hemen oracığa deniz dolgusu gerçekleştirildi. Ardından bugünkü liman yapıldı. Faydalı da oldu. Çeşme uluslararası bir kapıya, bir limana kavuştu. Turizmine artı değer kazandırdı. Turizm gelirlerinin artmasına yol açtı.

Antik Kent Phokaia (FOÇA)

Foça, en az üç bin yıllık antik kent olan ve özellikle MÖ.VI. yüzyılda içinde kültür, sanat, gemi yapımı, ticaretle uğraşan başarılı İyonların yaşadığı bir şehirdi. Hatta o dönemde Foça, kültür ve sanat aracılığı ile Akdeniz kıyı kentlerine medeniyeti yayan, Karadeniz’de Samsun, Akdeniz’de Marsilya’yı kuran İyonların memleketiydi.

Antik Kent Phokaia’nın üzerinde yaşayan günümüz insanının önemli bir bölümü, Foça’nın parlak geçmişiyle gurur duyarlar. İyonlardan beri Foçalıların kullandıkları 2 liman vardır. Bunlar Büyükdeniz ve Küçük deniz limanlarıdır. Bu limanlar adeta iç deniz, göl veya körfez gibidir. Çok korunaklıdır. Bu bakımdan 1990’larda Büyükdeniz’e yat limanı 2010’lar da ise yine Büyükdeniz’de Fener burnunun korunaklı iç kısmına Balıkçı teknelerinin ihtiyacını karşılamak amacıyla bir liman daha yapıldı. Bir başka kıyı ve liman düzenlemesi 50’li yıllarda Küçükdeniz’de yapılmıştı. İlk yapılan doğru idi, son yapılan da doğru oldu. Aksini söylemek mümkün değil.

Ancak şunu da not düşmeden edemeyeceğim. Sanıyorum yıl 1990’dı. Maalesef aynı firma olan Big Boss tarafından Küçükdenizde de, İzmir Bayraklı arasındaki körfezde yapıldığı gibi, deniz dibi temizliği yapıldı. O güne tanıklık ettim. Deniz dibi çamurdan temizlenirken çamurun içinde önemli tarihi bulgular var mıydı yok muydu? Bunu bilmek mümkün olamadı.

Bu arada bir kere daha vurgulamak isterim ki, burada bağlı ve limanı gerdanlık gibi süsleyen, değerine de değer katan küçük balıkçı tekneleridir. Bu durum Küçükdeniz doğasına uygun önemli bir husustur. Küçükdeniz’e eşsiz güzellik katmaktadır.
Ayrıca Küçükdeniz kim ne derse desin, “Efsane değil çıplak gözle görülen ve içinde yaşanan Foça’nın Kara Taşı’nın ta kendisidir. Bana göre Foça’nın her tarafı birbirinden güzeldir. Ama Küçükdeniz, Foça’nın göz bebeğidir. Koruyup kollamak hepimizin vatandaşlık görevidir.

Antik kent Pitane (ÇANDARLI)

Şimdilerde ise Antik kent Pitane yani bugünkü adıyla Çandarlı’ya, Dünya’nın en büyük konteyner limanlarından birisi yapılıyor. Yapılsın, helal olsun, iyi de olur. İzmir artık bu yükü taşıyamıyor. Yük, merkezden kanatlara kaymalı. Hepsi doğru. Güzel ve ülkemizin gelişimine fayda sağlayan yatırımlar.

Peki bu işler nasıl yapılıyor ya da yapılmalı?

Ancak ülkemizin kıyılarında 3000 yıl önce kurulmuş olan Antik Kıyı Kentlerinde, yeni liman yapımı gibi önemli projelerin inşaatından önce, tam olarak hangi kurumlardan nasıl görüşler alındığını, izinlerin hangi kriterlere dayandırıldığını, kağıt üzerinde yazılı olan her şeyin, alan uygulamasına ne kadar yansıdığını, bilmiyorum.

Ama uğraşımız turizm işimiz otelcilik olunca, değişik mesleklerden yerli yabancı pek çok kıymetli insan tanımak mümkün oluyor.

Geçenlerde böyle bir şey oldu. Tesadüfen bir Alman su altı arkeoloğu ile tanıştım. Otelin terasında antik kentler hakkında başlattığımız fikir alışverişi kısa sürede ilginç ve bir o kadar da faydalı sohbete dönüştü.

Antik Kent sularında dalış yapıp yapmadığını, yaptı ise nelerle karşılaştığını, batık gemi veya tarihi değeri olan bulgular ile karşılaşıldığında genel olarak ne gibi işlemler yapıldığını sordum. Verdiği yanıtlar, yaptığı açıklamalar çok ilginçti.

“Her ülkenin koruma yasası ve alan uygulamaları az da olsa birbirinden farklıdır. Esas farklı olan ise korumanın önemini faydasını anlamak, gelecek nesillere karşı sorumluluk olduğunu idrak etmek, alan çalışmalarına önem vermek, bütçe ayırmak, yasalara uymaktır. Kanun yapıcılarının da, uygulayıcılarının da, daha da önemlisi halkın bu işi top yekun sevmesi gerekir.

Bugüne kadar farklı ülkelerde, farklı milliyete sahip su altı arkeologlarıyla çalıştım. Kimi zaman batıklara daldık araştırdık, kimi zaman Antik kıyı kentlerinin sularına daldık. Antik kentlerin sularında rast geldiğimiz buluntuları ve tarihi değeri olan objeleri yerinde işaretliyor, isimlendiriyor, resmini çekiyor ve daha sonraki toplantılarda ne olduğunu, nerelerde nasıl değerlendirileceğini vs. konuşuyor, kurul olarak ne yapılacağına karar veriyoruz.
Genel olarak buluntuları yerinde bırakmaya özen gösteriyoruz. Bazen de bir müzeye götürmek ve sergilemek kaçınılmaz oluyor.

Başka bir kaçınılmaz konu ise; şayet bir antik kent sularına liman yapılacaksa işte o zaman, ya buraya liman olmaz diyoruz, ya da o noktada ve o alanda ne kadar tarihi eser veya buluntu varsa onları çıkarıyor müzelerde sergiliyor veya depolarda koruyoruz. Bu işlem yapılmazsa liman bitiminde büyük gemiler koca gövdeleriyle, limana girip çıkarken deniz dibindeki tüm tarihi değerleri yok eder. Böylece bir tarih silinir.”

Anlattıklarını keyifle hatta ağzım açık dinlerken içimden hep “olur olur, bir gün bizde de olur” diyordum.

Nitekim daha sonra yaptığım araştırmalarda bizde de Su Altı Arkeologlarının, Bodrum ve Antalya’da batık dahil olmak üzere sularımızda ve Antik Kıyı kentlerinde bilimsel dalışlar yaptıklarını öğrendim

Bundan dolayı çok mutlu oldum. Umarım Foça’da da bir gün, bu türden dalışlar resmen başlar.

Küçük bir hatırlatma: 27.10. 2020 tarihinde yayınlanan yazımda Foça iç denizinde 1649 yılında batan onlarca savaş gemisi var. Belki de bir gün ilgili kurumlar şuna bir bakalım der ve denize bilimsel dalışı yaparlar. “Ne diyelim, Allah’tan umut kesilmez.”

*Bakınız (1649’da Yaşanan ve Yasaklanan “Foça Deniz Savaşı” Foça’da Yaşanan Osmanlı- Venedik Savaşı)

Önemli Not: Bu yazıyı yaklaşık 1 ay önce bitirmiştim. Yazı, yayın sırasını bekliyordu. Tam da bu sırada Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü yaptığı araştırmalarda Foça Liman girişinde bir savaş gemisi batığı buldu.

Bir değil daha onlarca gemi, Foça iç limanında keşfedilmeyi bekliyor.

www.facebook.com/focaveizmirhaberleri/posts/4801794456527983

93’ün Eylül ayının ortalarıydı. Çalışma odamdan ofisimize iki yabancı bayanın geldiğini gördüm. Rehberlerimizden birine “Acentanızın yöneticisi ile tanışmak istiyoruz” dediler. Rehber, beni işaret etti. Yerimden kalktım yanlarına gittim. Ayak üstü “hoş geldiniz” dedim. İçlerinden biri kendini şirkete temsilen imzaya yetkili Estella ve arkadaşını ise Jutta olarak tanıttı. Hemen ardından “Zamanımız çok kısa, Finlandiya’dan geliyoruz. Aurinko Matkat seyahat acentasının temsilcileriyiz. Tüm gün Foça’da acenteniz de dahil olmak üzere araştırma yaptık. 1994 yılında Foça’ya turist getirmeyi planlıyoruz. Bizimle çalışır mısınız” diye başlayan sohbet kısa sürede “sözlü anlaşmaya” dönüştü. Otellerden alınacak oda sayıları, fiyatlar, rehberlik ücretleri, Foça çıkışlı turlar transferler gibi konular hakkında karar almak için zaman kalmamıştı. Tüm bunları görüşmek üzere şirketin merkezinin bulunduğu Helsinki / Finlandiya’ya davet edildim. Ardından dışarıda bekleyen arabaya binerek havaalanına gittiler. Kendilerini uğurladıktan sonra çok kısa sürede geliştirilmiş bir çalışma programı hazırladık. Hangi otelden, hangi ücretle kaç oda alacağımızı alt alta yazdık. Farklı otellerden aldığımız yatak sayısı yüz yirmiye ulaştı. Mart başından Ekim sonuna kadar günde 120 oda az sayılmaz. Transferleri ve turları yapılacak otobüs şirketleri ile görüşüldü. Aurinko Matkat’ın göndereceği rehberler barınmaları için gereken evleri bulundu.

Foça’dan Helsinki’ye

Tüm hazırlıkları bitirdikten sonra heyecanla Helsinki’ye uçuş gününü bekledik. 10 Aralık günü şirket ortaklarından Nedret hanımla birlikte Türk Hava Yolları ile İstanbul üzerinden Helsinki’ye vardık. Hava alanında bekleyen şirket yetkilisi bizi karşıladı. Son derece disiplinli, temiz ve kibar olan yetkilinin kullandığı araç ile şirkete doğru yola koyulduk. O esnada sağı solu dikkatlice inceliyordum. Gündüz vakti saat 13:00 olmasına rağmen hava alaca karanlıktı. Kış aylarında hep gece olduğunu bildiğimiz halde uzaktan süzülen güneş ışıklarını seyrediyorduk. Her taraf bembeyaz kar içindeydi. Caddeler, binalar ışıl ışıl parlıyordu. İnsanlar kalın giysiler içinde dolaşıyordu. Şirkete vardık. Görevliler kapıda karşıladı. Foça’da tanıdığım Estella ve Jutta ile görüşmek üzere kapıdan içeri girdiğimizde, soğuk duş etkisi yaratan bir söz ile karşılaştık. Bizi karşılayan bir başka şirket yetkilisi Türkiye sorumlusu Estella’nın ve Jutta’nın çok acil Çin‘e gittiğini ve en erken 5 gün içinde geleceğini iletti. Durumun bizde olumsuz tesir yaratacağını düşünmüş olmalılar ki, hemen ardından “İnter Continental Oteli’nde odalarınızı ayırttık. İsterseniz 5 gün Helsinki’de bekleyin, isterseniz yarın sabah sizi uçakla son Kuzey Kutup Çizgisinin üstündeki turistlik kent Rovaniami’ye gönderelim. Rovaniemi çok güzel bir yerdir. Hem dinlenir hem hoş vakit geçirirsiniz dediler.”

Her ne kadar heyecanla kontrata imza atmayı istiyor olsam da, gelen teklifi de güzel olduğu için kabul ettik. Beklemekten başka şansımızın olmadığının farkındaydık. Tercihimizi kendilerinin tabiriyle “Harikalar Diyarı Rovaniami’den” yana kullandık. İmza yetkilisi partnerim Estella’nın Çin’den dönüşünün haberi üzerine burada geçirdiğimiz ve yaşadığımız birbirinden güzel muhteşem 4 günün ardından tekrar Helsinki’ye döndük ve otelimize yerleştik. Aynı gün Aurinko Matkat binasının toplantı salonunda 4 onlar, 2 biz uzun sürecek bir toplantıya girdik.

Hiçbir eksik nokta bırakmamak üzere, Foça destinasyonu için yapılacak işleri ve görev bölüşümünü tüm ayrıntılarıyla konuştuk, kayıt altına aldık. Akşam oldu. Hep birlikte Helsinki’nin tanınmış deniz mahsulleri restoranında yediğimiz yemek esnasında ağırlıklı olarak Foça hakkında konuştuk. Sonra bizi otelimize bıraktılar. Gece İstanbul uçağımız kalkacaktı. Bir şirket görevlisi tam konuşulduğu gibi dakik olarak otelden aldı ve havaalanına getirdi.
Rutin işlemler bittikten sonra uçağa bindik. Hava çok soğuktu. Uçağı alkolle yıkadılar. Aynı gün İstanbul aktarmalı olarak İzmir’e geri döndük.

Aradan 10 gün geçti. Aurinko Matkat, işe karşılık önemli miktarda avans gönderdi.

Gelen avansın üzerine bir o kadar da biz şirket kasasından para koyduk. Havuzda toplanan para ile otellerin otobüslerin minibüslerin rehberler için kiraladığımız evlerin ön ödemelerini yaptık. Foça yerel ayağında üstümüze düşen vazifeyi iyi şekilde yaptıktan sonra 3 Mart’ta Fillandiya’dan gelecek olan turistleri beklemeye başladık.

Med Cezirli Günler

Aralık bitti. Şubat ortaladı ve artık Finlandiya’dan gelecek yolcu listelerini beklerken, 26 Şubat’ta gelen haber, günde ortalama yüz yirmi konaklama üzerinden yaptığımız tüm hesapları allak bullak etti.

2. kere büyük bir hayal kırıklığı yaşattı. Yaşattı, çünkü Estella imzalı yazıda kısaca şöyle diyordu: “Üzgünüm Mr.Karaca, bu yıl Foça destinasyonunu iptal etmek zorunda kaldık. Yaptığımız sözleşmeyi bir yıl gecikmeli olarak uygulamak istiyoruz. Ümit ederim ki siz de anlayış gösterir; olumsuz bu gelişmeyi kabul eder ve gelecek sene bizimle birlikte çalışmayı sürdürürsünüz.”

Kısa yazıyı okuduktan sonra oturduğum yerden kalkacak gücüm kalmamıştı. Çünkü, Mart başından Ekim sonuna olan periyod için oda ayıran otelcisinden, otobüsünü bizim için kapatan firmalar başta olmak üzere daha pek çok işletmeye durum nasıl anlatabilirdim? Öyle de yapmadım zaten. Kimseye haber vermedim. Ama hemen şimdi ya da en kısa sürede bir çözüm bulmalıydım. Olup bitene teslim olmak, hiçbir şekilde kabul edilemezdi. Vakit geçirmeden acente müdürümüz Feride hanıma kendisiyle görüşmek istediğimi ilettim. Aynı gün toplantı yaptık. Toplantıdan çıkan karar, biraz daha risk almayı gerektiriyordu. O riski aldım. Feride hanımın yetki belgesi dahil olmak üzere ihtiyaç duyabileceği her ne varsa hazırlattım ve kendisine verilmesini sağladım. Elimizde patlayan odaları satması pazarlaması için İngiltere’ye gönderdim. Feride hanım, İngiltere’de ağırlıklı olarak Londra’da en az bir ay kapı kapı tüm “Tur Operatörlerini” ziyaret edecek, hiç olmazsa Foça destinasyonunu son dakika satış kapsamına dahil ettirecekti. Bu bağlamda o yıl otellerden aldığımız odalar dolarsa içim rahatlayacaktı.

Zaman daraldıkça günler bitmek bilmiyordu. Nihayet sekizinci günde, güzel haber geldi. Tüm oda kontenjanlarımızı hem de yaz süresince Ekim sonuna kadar İnspirations firmasına pazarlamayı başarmıştı. Bir kere daha şansımız yaver gitti. Başardık. O yıl düşük fiyatlarla da olsa son dakika satışlarıyla tüm otellerden aldığımız, kapattığımız odalarımızı doldurduk. Belki çok büyük karlar elde etmedik. Ama en azından büyükçe bir zararın eşiğinden dönmeyi başardık.

Fillandiya firması olan Aurinko Matkat’a gelince, partnerimin Estella’nın yazdığı ve arzu ettiği gibi davrandık. Olması gereken de buydu zaten. İpleri ve ticari ilişkileri bozmadığımızdan dolayı, bir yıl sonra Foça’ya her hafta bir uçak dolusu Finlandiyalı turisti getirdik. Bu arada Aşıklar Yolu No: 3 adresine taşındık. Ofisi büyüttük. Aynı anda ofisin muhtelif odalarında 1 Hollandalı, 2 İngiliz, 3 Finlandiyalı rehber çalışıyordu.

O yıllarda Foça, diğer firmalarında getirdiği turistlerle doldu taştı ve altın yıllarını yaşadı. Yakalanan başarı ile sağlanan rüya 10 sene sürdü.

Ardından iç ve dış etkenlerle her yıl biraz daha geriye giden “organizasyonlu turist gelişi” azaldıkça azaldı. 2000’li yılların başında 1-2 tesis hariç Foça, yurtiçi turizm hareketliliğinden payına, nasibine almaya razı olan bir kente dönüştü.

Coğrafya Ne Kadar Zorsa Turizm de O Kadar Zordur.

Yaşadıklarımızdan çıkardığımız ders çok basitti. Ülke olarak bulunduğumuz coğrafyada teröründen savaşına, ihtilalden sabotajına kadar her an her şey olur. Yatırımcı hele hele turizmciyse, turizme yatırım yapacaksa, bir değil beş defa fizibilite yapması lazımdır. Çünkü bu coğrafyanın içinde bulunduğu durum, sadece son yıllarda, değil onlarca yıldır maalesef bunu gerektiriyor.

Kısaca ülkemizde turizm, akıl ve cesaret işidir.

Neden güldünüz demişti?

Ben de “Annem beni bir yaz ayında, ekin tarlasında, yığınının dibinde doğurmuş. Çocukluğum, ergenliğime kadar türlü türlü hayvanların arasında geçti. Ortaokuldan sonra, Ankara Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi’ne kaydımı yaptırdım. Yatılı okumaya başladım. Ailemden ayrılmak kadar, aralarında büyüdüğüm, at, eşek, keçi, koyun, horoz, tavuk, kedi, köpek ve ineklerden de ayrılmak zorladı beni. Yokluklarına uzun süre alışamadım. Okul civarında bulunan kedi ve köpekleri besleyerek kendimi teselli ediyordum. Hele kış aylarında Ankara’nın ayazında bir kedi veya köpeğin titrediğini görünce saatlerce uyuyamaz, yatağımda bile onları düşündükçe üşürdüm.

Köyümüzde tarım kadar hayvancılık da önemliydi. Ekilir – biçilir alanların dışında köyümüzün çok sayıda merası da vardı. Bu meralarda genel olarak hayvanlar otlatılırdı. Dedemin türlü hayvandan oluşan bir sürüsü, sürünün çobanı, eşeği, kangal köpekleri vardı. Akşam vakti sürü köye döndüğünde, her hayvan kendi ağılına giderdi. Dolayısıyla ben hayvan sevgisini sonradan kazanmadım. Ergenlik çağıma kadar hayvanların arasında olduğumdan, hayvan sevgisiyle büyümüştüm” diye devam ederken..

Can dostlar için yaptıklarınızla ilgili olarak güzel şeyler duyuyoruz. Bunlardan ve biraz da foklardan bahseder misiniz?

Foça’nın sadece levreği, çipurası meşhur değildir. Aynı zamanda kedisi, köpeği ve foku da meşhurdur. Önce foktan başlayalım demiş kısaca Fok hikayesini şöyle anlatmıştım.

Foklar neden azaldı?

Foça, adını foklardan almış, antik ve güzel olan bir tarihi kenttir. Foça açıklarında bulunan Siren Kayaları’nda eskiden doğarlar, büyürler ve yaşarlardı. Ancak Ortaçağ’da Akdeniz’de yaygın olan korsan gemilerinin mürettebatı tarafından büyük ölçüde avlandılar. Yakın zamanda çevrede kurulmuş bazı balık çiftliklerinden havuzlara zarar veriyor gerekçesiyle ateş edilerek acımasızca vuruldular. Son olarak da bölgede balıkçılık yapanlardan bazıları, “ağlara zarar veriyor bu foklar düşüncesiyle, ağlara takılan fokları tekrar denize salmadılar. Ardından bölge “Akdeniz Fokları koruma alanı“ ilan edilmiş olsa da, o dönemin belediye yönetimi fok balığının yırttığı balıkçıların ağlarını yenilese de, fokların sayıları ciddi ölçüde azaldı. Geç olmakla beraber bu uğurda elden gelen ne varsa yapıldı, fokları koruma projesi devam ediyor diyerek cevaplamıştım.

Bunun dışında kedilerin de Foça’nın bir simgesi olduğunu , genç -yaşlı herkes bilir ve kabul eder. Onları sever, besler, korur. Her balıkçının bir veya daha fazla beslediği kedi vardır. Her kedi, kendini sahiplenmiş balıkçısı denizden dönerken onu uzaktan gelen motor sesinden anlar ve kıyıda beklemeye başlar. .

Ben de bu meyanda işletmemin yakınına kedi – köpek besleme (lokanta) yeri yaptım. İhtiyacı olan can dostlarımız karınları acıktıkça ya da susayınca ihtiyaçlarını karşılar ve yaşadıkları alana geri dönerler demiştim. Bunun dışında hiç aksatmadan iki ayrı noktada, yaklaşık, 35-40 kedi beslediğimi, onların kısırlaştırma dahil, sağlık sorunları ile ilgilendiğimden ve bunların beni mutlu ettiğinden bahsetmiştim . Güzel bir söyleşiydi.

173 sokak

Kötü tecrübeler de, yürek yakan sözler de yok değildi.

Aradan geçen birkaç yıl içinde yaşadığım kötü tecrübeler de yok değildi. Özellikle son bir-iki yıldır eleştiriler tırmandı. Öyle abuk sabuk durumlarla karşı karşıya kaldığım anlar veya yürek yakan sözler duyduğum da oldu. Can sıkan davranışlar gördüğümde oldu. Böyle zamanlarda ne yapacağımı bilemez duruma düşüyorum. Bırakmak istiyorum. Ama can dostlara acıyorum. Devam etmek istiyor “reklam için bu işi yapıyor” diyorlar. Kedinin tırmaladığı bir adamın eşi, işletmemin önüne gelerek “Siz bu sokak hayvanlarını besliyorsunuz, onlar, insanlara zarar veriyor, bu hayvanların burada çoğalmasını sağlıyorsunuz, siz onlara iyilik değil kötülük yapıyorsunuz, mahkemeye vereceğim” diyenden, mamasını yiyen kediye tekme vurana, yemek kaplarının içerisine çöp atana, mamayla birlikte mama kabını alıp götürenlere rağmen, içimdeki hayvan sevgisi ile dışarıdan gelen tepkilerin arasında kendimi sıkışmış hissederek, “inatla sürdüreceğim” dediğim anlarda oluyor. “Bıktım yoruldum artık, bırakayım bari” dediğimde. Sonunda, “Dört ayaklıları da, kanatlı olup uçanları da ben yarattım, emanetini de size bıraktım” diyen Rabbimizin sözüne kulak asmanın daha doğru olacağını düşünüyor, yaptıklarımı devam ettireceğim diyorum ve her defasında her defasında bu sözlerle kendi kendimi sakinleyerek yoluma devam ediyorum.

Hayvanlar, bu fani dünyada sevgiyi ve sevmeyi öğrenmemiz için varlar.

Aslında her insan için hayvan sevgisi çok önemlidir. Bu sevgiden herkes karınca kararınca payını almalıdır. Maalesef Foça dışından pek çok hayvan bölgemize getiriliyor, atılıyor. Sayıları günden güne çoğalıyor. Bu bağlamda belediyenin de işinin kolay olmadığını biliyorum. Bu konuda belediye – halk işbirliği yapılabilir. “Sahiplendirme dahil olmak üzere, sorunları birlikte çözüm projesi” başlatabilir. Foça’da bu konuda iyi çalışan, güzel işlere imza atan, çok fedakarlık yapan, içi hayvan sevgisiyle dolu üyelerden oluşan bir dernek var. Derneğin kısa adı “Hayad”. Belediyemizin, Foça Hayvanlara Yardım Derneği (Hayad) ile bazen birlikte yaptıkları güzel işlerin farkındayım. Çok önemsediğim bu birlikte yapılan işlerin, hayvan hakları çerçevesinde, uluslararası kabul gören projelere dönüşmesi ile Foça’da yaşayan sokak hayvanlarına, can dostlara daha iyi imkanlar yaratılabilir. Bu ve benzer projeleri destekleyen “Avrupa Fonları “ var.

Netice olarak ;

Sokakta yaşayan can dostlarımız için, hayvana sevgi için, dünyayı, hayatı onlarla paylaşmak için, yaşamlarını kolaylaştırmak için, her şeyden önemlisi açlıktan, susuzluktan, soğuktan ve hastalıktan ölmemeleri için elimden geleni yapmaya ve yaptıklarımı sürdürmeye devam edeceğim.

Kaleiçi kediler

Marsilya meydanı kediler

Hal böyle olunca, ihtiyaç duydukları alkışı bildikleri en iyi yöntemle sağlamaya kalkarlar. O yöntem de bir yere baş olmaktan geçer. Bu ya bir sivil toplum kuruluşunu yönetmek ya bir kooperatifin başına geçmek ya da “siyasete girmek demektir.” Velev ki, sivil toplum kuruluşunun başındaki insanın egosu yüksekse sadece yönettiği sivil toplum kuruluşuna zarar verir. Hatta tuz-buz bile edebilir. Sonunda ya hukuk ve yahut Yaradan’ın adaleti bir şekilde tecelli eder.

Oysa siyasete girmek ve ne pahasına olursa olsun siyasette en yüksek makamlarda yönetici olmak için, yaptığı her şeyi mubah sayan bir anlayış ile baş olmak korkunç sonuçlar doğurur. Satın alınacak her şeyi para gücü ya da yalan dolan ile elde ederek siyasetin zirvelerinde kendilerine zemin yaratanların, özellikle yöneticilerin, koltuklarına oturduktan sonra gör ardından gelen ego tatminini! Küçük dağları yaratma cakasından, emri ben verdim havasına kadar hep kendini kanıt derdinde olurlar. Bu bağlamda tribüne oynarken, şan şöhret uğruna yaptıkları hiçbir işten hayır gelmez.

Bu hususu günümüzden bir örnekle açmak istiyorum. Şu anda tüm Dünya’da Korona virüsün tavan yaptığı, hatta kırmızı sayıların daha da yukarı tırmanacağı çıplak gözle görülürken, egosu yüksek ve kibirli olan bazı ülke yöneticileri “Bana da, benim milletime de, benim memleketimin insanına da virüsten bir şey olmaz” diyerek, sırf büyüklük egosunu tatmin etmek için, zamanında alınması gerekli önlemleri almadılar, tedbirleri geciktirdiler. Buna, Güney ve Kuzey Amerika’da ve hatta Avrupa’da bazı ülkeleri örnek gösterebiliriz. Bugün o ülkelerin insanları sırf kendilerini yönetenlerin egosundan dolayı ne yazık ki perişan durumdalar.

Ülkemizde de bu türden insana pek çok yerde ve makamda rastlamak mümkün. Sırf kendi egolarını tatmin için, yönettiği kurum ve kuruluşu perim perişan eder, kuruluşu amacının dışına taşır. Kendisinden sonra aklı başında yöneticiler gelse bile, onlar dahi açılan yaraları kapatamaz. Hatta bozulan düzeni yeniden onarıp yola devam edemez.

Hele hele siyasette bu tür yöneticilere daha sık rastlanır. Mesela muhtarsa, köyleri talan ettirir, meraları satar. Belediyeyi yönetiyorsa, kentin sahip olduğu kimliğini, doğasını bozar ve değiştirir. Kentin geleneklerini göreneklerini örf ve adetini hiçe sayar. Kayda değer ne varsa satar savar, bozar geçer. Kendi hırs ve egosunu tatmin için uygulamalarıyla kentte hayatı yaşanmaz hale getirir. Ve bir gün kendini tatmin ettiğinde, zamanını doldurup gittiğinde, kentten geriye sadece yaşattığı hayal kırıklığı ve hüsran kalır. Bunun yanında kenti soktuğu girdaptan çıkarmak için, kendisinden sonra gelen yönetimleri zorda ve darda bırakarak gider. Sadece yönetimler değil onlarla beraber kenti mümkün olduğu kadar eski kimliğine ve değerlerine kavuşturmak için, sonraki nesiller de yıllarca uğraşmak zorunda kalır.

O bakımdan sivil toplum kuruluşlarına, kooperatiflere, yerel yönetimlere, genel yönetimlere görevlendirme yaparken, üyelerin, delegelerin, seçmenlerin seçecekleri kişileri duygusallığı ve kişisel beklentileri bir kenara bırakıp akıl, fikir, zikir ile koltuğu hak eden egosuz yöneticilere teslim etmek için en önemli yurttaşlık görevini yaparken duyarlı davranmaları gerekir.